rechtshulp

rechtshulp: 10 praktische tips & nuttige informatie

Juridisch Loket

Wanneer je met een (algemene) juridische vraag zit, kun je op veel verschillende manieren een antwoord vinden. Het Juridisch Loket geeft gratis toegang tot gesubsidieerde rechtshulp. Het Juridisch Loket kan op verschillende manieren worden benaderd: telefonisch, via internet of met een bezoek.
De website van het Juridisch Loket geeft veel algemene informatie over uiteenlopende aangelegenheden waarin conflicten kunnen voorkomen. Je vindt er antwoorden op vragen als: mag mijn verhuurder zomaar de huur opzeggen?
Je kunt met een persoonlijke vraag het Juridisch Loket per e-mail of telefonisch benaderen. Vragen worden beantwoord door een juridisch geschoolde medewerker. Deze kan advies en informatie verstrekken en soms ook al een oplossing bieden.
Ligt de kwestie ingewikkelder? Dan kun je een afspraak maken voor een bezoek aan het Juridisch Loket. Het eerste bezoek aan de balie is gratis en informatief. Er wordt getracht direct een oplossing te vinden of de juiste weg te wijzen naar een oplossing. Als je in aanmerking komt voor gesubsidieerde bijstand, is het spreekuur ook gratis. Tijdens het spreekuur is het advies uitgebreider. Het Juridisch Loket verwijst indien nodig door naar een advocaat of andere instantie.
Het Juridisch Loket heeft dertig vestigingen in Nederland. Op de website vind je de vestiging in de nabije omgeving.
Het Juridisch Loket geeft advies en informatie over de volgende zaken:
  • arbeidsconflicten
  • familiekwesties
  • sociale zekerheid (uitkeringen)
  • huur- en woonrecht
  • vreemdelingenzaken 
  • problemen met producten of diensten die zijn gekocht (consumentenrecht)
  • strafzaken
  • burengeschillen
  • vergunningen en rijbewijzen
Het telefoonnummer van het Juridisch loket is 0900-8020 (€ 0,10 per minuut)

Sociale Raadslieden

Sociale Raadslieden zijn dienstverleners die kosteloos informatie en advies geven op breed sociale juridisch terrein. Het werk van de Sociale Raadslieden is vooral gericht op mensen met een laag inkomen, een geringe opleiding en een lage zelfredzaamheid.
De dienstverlening van de Sociale Raadslieden bestaat uit drie kerntaken:

Informatie en advies

Sociale raadslieden geven informatie over de wet en regelgeving en leggen daarbij aan de cliënt uit wat dit inhoudt voor diens persoonlijke situatie. Ze kijken daarbij naar de rechten van de cliënt en geven advies hoe hij zijn rechten kan verwerven. Zij geven tekst en uitleg in een voor de gewone man begrijpelijke taal.

Cliëntondersteuning

Sociale raadslieden helpen de cliënt om de juiste actie te ondernemen. Dat doen zij door het verrichten van concrete diensten, bestaande uit het invullen van formulieren, het schrijven van brieven, het bemiddelen naar instanties, het verwijzen naar andere hulp- of dienstverlening en hulp bij bezwaar- en beroepsprocedures. 

Signalering

Sociale raadslieden hebben een belangrijke taak om bepaalde effecten te signaleren die bepaalde wetten of regelgeving hebben op het dagelijkse bestaan van hun cliënten. Soms sluiten regels niet goed op elkaar aan of is de uitvoering van een wetgeving niet in overeenstemming met de bedoeling van die regeling. Zij nemen deel aan overlegstructuren om lokale signalen aan de orde te stellen.
Voor kostenloze informatie en advies kun je bij de sociale raadslieden terecht op het gebied van:

  • sociale zekerheid (uitkeringen)
  • belastingen
  • huisvesting
  • arbeidsrecht
  • familierecht
  • onderwijs
  • maatschappelijke voorzieningen
  • (soms) rechtsbijstand in bezwaar en beroep
Je kunt bij je gemeente informeren naar adressen in de buurt voor sociale raadsliedenwerk.

Rechtswinkel

Bij de rechtswinkel kun je voor gratis advies terecht, als je te maken hebt of denkt te krijgen met een rechtsstrijd op het gebied van:
  • arbeidsrecht
  • sociale zekerheidsrecht en bijstand
  • consumentenrecht
  • huurrecht
  • incassorecht
  • technologie, media en communicatie
De rechtswinkel is een (vrijwilligers)organisatie, die gratis (of tegen geringe kosten) juridisch advies verstrekt aan personen. De vrijwilligers zijn voornamelijk rechtenstudenten. Ze willen de toegang tot juridisch advies en advocatuur laagdrempelig maken en er zelf veel ervaring bij opdoen.

Mensen die bij de rechtswinkel aankloppen, zijn vooral particulieren met een laag inkomen. Zij kunnen zich geen advocaat veroorloven en hebben geen juridische kennis om hun zaak goed in te kunnen schatten. Zij kunnen om advies vragen tijdens het inloopuur. Het eerste advies is gratis. Als de zaak gecompliceerd is, zal de medewerker bij de rechtswinkel de zaak doorverwijzen naar een advocaat of andere instantie. Bij eenvoudige zaken kunnen de medewerkers zelf adviseren of optreden en procedures voeren namens de cliënt.

Via de website van de rechtswinkel kun je online een vragenformulier invullen waar je kosteloos antwoord op ontvangt. Via het internet vind je de diverse adressen van de rechtswinkels in Nederland. Een bijzondere vermelding verdient de Kinder- en Jongerenrechtswinkel Leiden. Dit is het adres waar jongen tot 18 jaar terecht kunnen voor juridisch advies.

De Belastingwinkel

De Belastingwinkels zijn instanties waar vrijwilligers werken die mensen met een laag inkomen helpen met het oplossen van problemen met belastingen en toeslagen. Je kunt gebruik maken van deze dienstverlening als je ook in aanmerking komt voor zorgtoeslag. De Belastingwinkel in Groningen hanteert een inkomensgrens van 20.000 euro.

Je kunt bij de Belastingwinkel terecht om advies en informatie over belastingzaken en hulp bij het indienen van aangiftes, verzoekschriften, bezwaarschriften en beroepsschriften. Het betreft ale soorten belasting (zoals inkomstenbelasting en gemeentelijke belastingen) en alle soorten toeslagen (zoals zorgtoeslag en huurtoeslag). Op de Landelijke Aangifte Dag verzorgen alle Belastingwinkels gratis aangiftes. Deze dag is door de

Belastingwinkels in het leven geroepen om zoveel mogelijk mensen te helpen met het tijdig invullen van de aangifte inkomstenbelasting.
De Belastingwinkel werkt op afspraak. Op de websites van de verschillende Belastingwinkels tref je het telefoonnummer hiervoor aan. Gegevens en andere papieren die je bij je bezoek mee moet nemen staan ook op de website vermeld.

De eerste Belastingwinkel werd geopend in Rotterdam om de steeds groter wordende groep mensen te helpen die problemen kregen met de manier waarop de belastingwet wordt uitgevoerd. Kort daarop volgden studenten fiscale economie en studenten fiscaal recht aan de Universiteit in Amsterdam dit voorbeeld met de vestiging van een Belastingwinkel in Amsterdam. Nu zijn er meerdere Belastingwinkels in Groningen, Eindhoven, Almere, Utrecht, Almere, Tiel, Den Haag en Leiden bijgekomen.

Advocaat

Soms kun je een onenigheid zelf oplossen. Je kunt daar hulp bij vragen, maar dat hoeft niet altijd een advocaat te zijn. Als je te maken krijgt met een complex probleem, waar iemand met verstand van regel- en wetgeving bij nodig is, kun je terecht bij het Juridisch Loket, de Sociale Raadslieden (als je een laag inkomen hebt), of een Rechtswinkel. Als zij de zaak te complex vinden, zullen ook zij je doorverwijzen naar een advocaat.

In sommige procedures bij de rechtbank heb je geen advocaat nodig en kun je zelf procederen. Als je door rood licht bent gereden bijvoorbeeld en je bent tegen de beslissing van de officier van justitie in beroep gegaan bij de kantonrechter. Er zijn meer procedures die je zonder advocaat mag voeren.

Soms heb je de hulp van een advocaat nodig, of je het wilt of niet. Je kunt namelijk sommige rechtsprocedures niet zonder advocaat voeren. De bijstand van een advocaat is dan een wettelijk vereiste. Een advocaat is niet goedkoop. Als je bent verzekerd voor rechtsbijstand, zullen de kosten voor de hulp van een advocaat niet voor jouw rekening komen.

Als je geen verzekering hebt afgesloten voor rechtsbijstand, zul je de kosten van een advocaat zelf moeten betalen. Je kunt wel een tegemoetkoming krijgen via de Raad voor Rechtsbijstand als je zelf te weinig vermogen of inkomen hebt. Aan de hand van belastinggegevens beslist deze Raad voor Rechtsbijstand óf en hoeveel je zelf moet betalen. Het bedrag wat je zelf moet betalen, wordt de eigen bijdrage genoemd.

In sommige gevallen werken advocaten op een ‘no cure, no pay’-basis. Dat betreft meestal zaken waarin je procedeert om een geldbedrag te vorderen, bijvoorbeeld bij letselschade. Heeft de advocaat geen gelijk gehaald en heb je geen geld gekregen, dan kost de advocaat je (bijna) niets. Heeft hij de zaak voor je gewonnen? Dan ben je hem een percentage van het door de rechter toegekende bedrag verschuldigd.
Je bent vrij te kiezen welke advocaat je wilt. Het is de advocaat vrij jouw zaak aan te nemen. Als je verzekerd bent voor rechtsbijstand, krijg je een advocaat aangewezen. Je hebt daar dus geen vrije keuze in.

Vakbond

Een vakbond is een organisatie die zowel individuele en collectieve belangen behartigt van aangesloten leden. Als er problemen zijn op het gebied van arbeidsomstandigheden (waaronder het loon, werktijden, rusttijden en vergoedingen) kan een vakbond met de werkgever onderhandelen namens de leden. Ook als er bijvoorbeeld een collectief ontslag dreigt (bijvoorbeeld vanwege reorganisatie), treedt de vakbond voor de belangen van de leden op. Een vakbond bemiddelt voor haar leden als er sprake is van een arbeidsconflict. De vakbond kan (ook op persoonlijke basis) advies en bemiddeling aanbieden op arbeidsjuridisch gebied.

Je kunt de vakbond inschakelen bij een arbeidsconflict, maar je kunt ook bij de vakbond terecht voor problemen op het gebied van sociale zekerheid (uitkeringen).

Om gratis hulp te krijgen van een vakbond, moet je wel lid zijn. Meestal betaal je een jaarlijkse of maandelijkse contributie. In het lidmaatschap zit bij grotere vakbonden vaak standaard een soort rechtsbijstandverzekering gericht op arbeid, inkomen en letsel.

De grootste vakbonden van Nederland zijn de FNV en CNV. Onder deze twee stichtingen vallen veel deelvakbonden. Je kunt zelf kiezen van welke vakbond je lid wilt worden. In Nederland is bij sommige bedrijven een lidmaatschap bij een vakbond verplicht. In België is een dergelijke verplichting wettelijk niet geoorloofd.

Consumentenbond

Wie lid wordt van de Consumentenbond kan gebruik maken van haar diensten voor juridisch advies met betrekking tot de aankoop van een product of dienstverlening. De Consumentenbond verleent haar leden (en tegen een vergoeding voor niet-leden) schriftelijk of telefonisch advies over alles wat te maken heeft met het consumentenrecht. Dat zijn alle zaken die betrekking hebben op de koop, huur, en huurkoop van producten en/of diensten.

De Consumentenbond kan geen persoonlijke hulp bieden bij het voeren van een proces tegen een leverancier of dienstverlener, maar zij kan wel bemiddelen in conflicten met bijvoorbeeld fabrikanten, leveranciers en dienstverleners. De bemiddeling is gratis als je lid bent.

De Consumentenbond zet zich in waar het collectieve klachten betreft over een bepaald product of een bepaalde dienstverlening. Zij werkt aan een uitbreiding van het aantal geschillencommissies (instanties die op een eenvoudige manier geschillen kunnen oplossen, zonder dat er direct een rechter aan te pas komt). Ook pleit de Consumentenbond voor vereenvoudiging van de rechtsgang en een beter, makkelijker en strenger toezicht vanuit de overheid. Als de Consumentenbond veel klachten ontvangt over een bepaald product of bedrijf, zal de Consumentenbond in overleg gaan met dit bedrijf om een oplossing te vinden. De Consumentenbond gaat voor haar leden (en namens haar leden) naar de rechter als zij vindt dat er sprake is van ‘schending van het consumentenrecht’.

Om beter te kunnen kiezen uit het aanbod van producten en diensten, kun je de testresultaten op de website of de in de Consumentengids lezen. Je moet dan wel lid zijn van de Consumentenbond. Je kunt vanaf 2010 ook kiezen om alleen online lid te worden. Je hebt dan toegang tot alle testresultaten met tips en adviezen via de website van de Consumentenbond. Je kunt de Consumentenbond bereiken via de website, of via telefoonnummer 070-4454545. Het bezoekadres van de Consumentenbond is: Enthovenplein 1, 2521DA Den Haag.

ANWB

Wie lid is van de Koninklijke Toeristenbond ANWB, kan deze om advies vragen als er problemen zijn bij de aankoop van nieuwe en gebruikte autoÂ’s. Ook vragen met betrekking tot inruil, reparaties, leasen, APK-keuring, verkeersregels en alles wat met regel- en wetgeving over de auto en deelname aan het verkeer te maken heeft, kunnen gesteld worden aan de ANWB.

De ANWB helpt ook de vakantieganger met problemen van juridische aard. Als je problemen krijgt over zaken die betrekking hebben tot bijvoorbeeld de reisverzekering, reparaties van je auto, of ander vervoersmiddel in het buitenland, een aanrijding of verkeersboetes in het buitenland en dergelijke, dan kun je bij de ANWB terecht voor advies en hulp.

De ANWB biedt voor leden gratis juridisch advies op het terrein van verkeer, recreatie en toerisme. Via het telefoonnummer 088-2697788 kun je contact opnemen met een daarop ingerichte afdeling van de ANWB. Gespecialiseerde werknemers zullen je helpen aan de hand van modelbrieven, een stappenplan en/of rechtshulpwijzers met informatie je probleem op te lossen.

De verkeersslachtofferlijn van de ANWB, bereikbaar onder telefoonnummer 088-2697766, biedt aan leden en niet-leden een luisterend oor in het geval van verwonding na een aanrijding. Je kunt de zaak voor een eerste opinie voorleggen aan de ANWB. De letselschadespecialist zal een inschatting maken of het zin heeft om smartengeld te vragen aan de tegenpartij. Als dat het geval is, kan de ANWB de zaak tevens voor je behandelen.

Voor alle spoedeisende juridische problemen in het buitenland is de ANWB bereikbaar onder telefoonnummer 0031 88 2697205. Noteer dit nummer als je naar het buitenland gaat. Het is alleen geschikt en bestemd voor leden.
Meer informatie over de dienstverlening van de ANWB lees je op haar website. Het hoofdkantoor van de ANWB is gevestigd aan de Wassenaarseweg 220, 2596 Den Haag.

Ombudsman

Een ombudsman is iemand die vanuit de overheid bevoegdheden heeft om klachten van individuele burgers tegen de overheid, instellingen en bedrijven te onderzoeken. Het kan ook een vrouw zijn. Ombudsman is een naam die is afgeleid van het Oud-Noorse (Zweedse) woord ‘umbuds man’. De vertaling van dat woord ligt in de richting van ‘vertegenwoordiger’. De eerste keer dat er sprake was van een soortgelijk ambt, was in Zweden en dateert uit 1552.

Nederland kent de taken van de ombudsman sinds 1969. Het was oorspronkelijk de naam van een televisieprogramma van de VARA. In het programma werden consumentenklachten aan de orde gesteld. In de tussentijd is de ombudsman een begrip geworden.

De Nationale Ombudsman helpt bij problemen tussen de burger en de overheid. Het is een ambtenaar die wordt aangewezen door de Tweede kamer voor een periode van zes jaar. De Nationale Ombudsman behandelt klachten van burgers tegen het optreden van de overheid. De Nationale Ombudsman publiceert jaarlijks rapporten in een verslag, die openbaar (op het internet) is na te lezen. Een conclusie van de Nationale Ombudsman heeft geen rechtsgevolg, maar kan wel feitelijke gevolgen hebben. De website van de Nationale Ombudsman geeft alle informatie over de werkwijze met talloze voorbeelden waar de burger mee kan worden geholpen.

De Nederlandse Stichting de Ombudsman is voortgekomen uit het genoemde televisieprogramma. De stichting behandelt klachten van burgers  over de overheid, maar ook klachten van burgers over bedrijven. De taak van de stichting is tussen burger en instelling (bedrijf of overheid) te bemiddelen en een bindend advies te geven. Je kunt hierna nog eventueel een procedure via de rechter starten. De stichting geeft sturing aan diverse (private) ombudsmannen die ieder een eigen afgebakende taak hebben. Zo is er bijvoorbeeld een ombudsman voor dieren of voor onderwijsinstellingen. Via de website van Stichting de Ombudsman kun je alle informatie en advies opvragen.

Deurwaarder

Een deurwaarder heeft diverse wettelijke bevoegdheden, waarvan het uitvoeren van een rechterlijk bevel wel de bekendste is. Als een vonnis van een rechter niet leidt tot daadwerkelijke betaling, kan een deurwaarder beslag leggen op loon, uitkering, huis, inboedel of handelsvoorraden. Bij het uitblijven van betaling van een huurschuld, heeft de deurwaarder het recht een huis te ontruimen. Op die manier kan een burger alsnog krijgen waar hij volgens de rechter ook recht op heeft.

Ondernemers die geen betalingen voor hun producten of diensten krijgen, kunnen terecht bij de deurwaarder. Deze kan namelijk ook in de hoedanigheid van incassobureau actie ondernemen tegen niet-betalers. Zij bieden op die manier hulp en advies bij niet betalende debiteuren. Indien nodig, kunnen zij ook een persoon vertegenwoordigen bij procedures. Zij dienen hiervoor een verzoek tot dagvaarding in bij de rechtbank. Verder verzorgen zij het schriftelijke proces en geven zij ondersteuning bij een eventuele mondelinge behandeling of eventueel getuigenverhoor bij de rechter. Een deurwaarder treedt in dat geval als procesgemachtigde op.

De kosten van een deurwaarder bestaan in eerste instantie uit incassokosten. Wanneer de zaak wordt voorgelegd aan de rechter (wat begint met een dagvaarding) worden ook kosten voor ambtelijke handelingen in rekening gebracht. De deurwaarder zal de rechter vragen om in het vonnis op te nemen dat alle kosten die gemaakt worden, voor rekening van de gedaagde partij komen. Vraag echter altijd aan de deurwaarder welke kosten voor jouw rekening komen, als de rechter bijvoorbeeld de vordering afwijst, of als de debiteur toch tussentijds betaalt, of als de debiteur tussentijds failliet wordt verklaard.

Tips & Reacties

Deel je eigen tip over rechtshulp

En maak kans op een cadeaubon ter waarde van € 25!